ก่อนที่เราจะมาทำความรู้จักกับสิ่งที่เรียกว่าน้ำเสียกัน เราต้องรู้จักกับ"น้ำ"ที่เป็นสิ่งสำคัญสิ่งหนึ่งที่เราขาดไม่ได้นั่นเอง
"น้ำ" อย่างที่ทุกคนทราบกันดีอยู่แล้วนะครับว่าเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิตของเรา เป็นทั้งส่วนประกอบในร่างกาย ใช้ในการอุปโภคบริโภค รวมไปถึงการใช้เพื่อการเกษตร และอุตสาหกรรมต่างๆอีกด้วย แต่น้ำดีที่เรานำมาใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันเราของเรากลับมีเพียง 0.3% ไม่เพียงเท่านั้น ทุกวันนี้การใช้น้ำยิ่งทวีความรุนแรงมากขึ้นเรื่อยๆจากการแข่งขันต่างๆทั้งในเชิงพาณิชย์ และเชิงอุตสาหกรรม เพราะฉะนั้นจึงมีการคิดค้นวิธีแก้ปัญหาด้วยการนำน้ำที่ใช้แล้วกลับมาใช้ใหม่ หรือก็คือเราเรียกน้ำที่ใช้แล้วนี้ว่า "น้ำเสีย" นั่นเอง
สรุปแล้ว"น้ำเสีย"คือน้ำที่ผ่านการใช้งานมาแล้ว จึงมีสารเคมี หรือสิ่งปฏิกูลต่างๆปนเปื้อนมาทำให้น้ำเหล่านี้มีการเปลี่ยนแปลงคุณสมบัติทั้งทางกายภาพและทางเคมีจนอยู่ในสภาพที่ไม่สามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์ได้จากอิทธิพลของสิ่งมีชีวิตต่างๆ โดยเฉพาะมนุษย์ จึงเป็นที่มาของน้ำเสียในรูปแบบที่ต่างกัน 4 ลักษณะดังนี้ :
- สารอินทรีย์ : สามารถพบได้ทั่วไปตามแหล่งชุมชนต่างๆที่มีการทิ้งเศษอาหาร ไม่ว่าจะเป็นเศษข้าว ผัก หรือสิ่งอื่นๆที่สามารถย่อยสลายได้ โดยจุลินทรีย์ที่ใช้ออกซิเจนจะทำให้ระดับออกจิเจนละลายน้ำ (Dissolved Oxygen) ลดลงจึงเป็นที่มาของสภาพเหม็นเน่านั่นเอง ซึ่งโดยหลักการทางวิทยาศาสตร์จะมีการอ้างอิงจากค่า BOD (Biochemical Oxygen Demand) บ่งบอกถึงปริมาณสารอินทรีย์ที่อยู่ในน้ำ แน่นอนว่าถ้าหากวัดค่าได้สูงจะทำให้น้ำบริเวณนั้นเกิดการเน่าเหม็นได้นั่นเองครับ
- สารอนินทรีย์ : เป็นสิ่งที่ไม่สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ ซึ่งส่วนใหญ่แล้วมักพบได้ในโรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ ในรูปแบบของสารเคมีที่เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิต เช่น คลอไรด์ หรือซัลเฟอร์ เป็นต้น
- โลหะหนัก และสารที่มีพิษ : เป็นประเภทของน้ำเสียที่มีความอันตรายกว่าประเภทอื่นๆ เพราะสามารถสะสมอยู่ในวงจรห่วงโซ่อาหารได้ อีกทั้งยังเป็นสาเหตุให้ถึงแก่ชีวิตได้อีกด้วยนะครับ โดยตัวอย่างของโลหะหนักจะมีตั้งแต่ปรอท โครเมียม ทองแดงจากโรงงาน หรือแม้กระทั่งสารเคมีจากการกำจัดศัตรูพืชในการเกษตรที่ปะปนมาในน้ำและในอาหารที่เรารับประทานเข้าไปครับ
- ธาตุอาหาร : ไม่น่าเชื่อเลยใช่ไหมครับว่าธาตุอาหารเองสามารถทำให้น้ำเสียได้เหมือนกัน ซึ่งส่วนมากมักเป็นผลกระทบทางอ้อมมากกว่าโดยพืชจำพวกสาหร่ายจะมีการเติบโตที่รวดเร็วผิดปกติ จึงเป็นสาเหตุทำให้ระดับของออกซิเจนในน้ำลดลงอย่างมากในช่วงเวลากลางคืน อีกทั้งยังเพิ่มอัตราการเจริญเติบโตของวัชพืชซึ่งเป็นการรบกวนการสัญจรทางน้ำอีกด้วย